De Patagoniër

Acht weken Chileens Patagonië heeft ons een aardig beeld van de inwoners gegeven. De mensen hier zijn ontzettend aardig en oprecht in je geïnteresseerd. Soms krijgen we hier op straat spontaan een hand -of zelfs een zoen!- van zomaar iemand. Die vraagt dan waar we vandaan komen en waar we heengaan. De meeste Patagoniërs spreken ons overigens niet zomaar aan, daar zijn ze vaak te bescheiden voor. Maar zodra wij contact maken, is het ijs gebroken en volgt een leuk gesprek. Bovendien zijn de mensen hier ontzettend behulpzaam. Zodra je je nood uitspreekt, denkt iedereen met je mee en gaan ze voor je aan het regelen. Dat geeft ons het gevoel dat we nu overal langs de Carretera Austral echte vrienden hebben wonen. Mensen waar we hooguit één, twee dagen zijn geweest, maar waar we in geval van nood zo kunnen aankloppen voor alle mogelijke hulp. Tegelijkertijd hebben we hier veel van de Patagoniërs geleerd. Het belangrijkste wellicht: ook zonder flatscreentelevisie, bubbelbad en dure hotelvakantie kun je echt heel erg gelukkig leven! De levensstijl van de Patagoniërs is, in Westerse ogen, namelijk op zijn minst eenvoudig te noemen. Hieronder een kleine opsomming van wat ons vooral is opgevallen.

Onmisbaar voor de Patagoniër (M/V) zijn, in willekeurige volgorde want veelal onderling afhankelijk:

Hout
Hout is een absolute basisbehoefte voor de Patagoniër. Hij heeft het nodig om zijn vuurtje op te stoken (zie hieronder bij ´fornuis´), maar ook om van alles van te maken: zijn huis, de hekken rond zijn erf, de kraal om de dieren bijeen te houden, alle meubilair, de suikerpot en de toiletrolhouder.



De natuur
Niet alleen voor zijn hout, maar bijvoorbeeld ook voor het plukken van frambozen of calafatebessen zodat je jam kunt maken. Of voor het vangen van een zalmpje, om er zijn dieren te laten grazen en voor nog veel meer.

Water
Op elke estancia is stromend drinkwater te vinden. Dat komt direct van de berg afrollen in de vorm van een riviertje. Deze zomer was extreem droog en warm en veel Patagoniërs maken zich dan ook niet alleen zorgen om de gletschers, maar ook om de toekomst van hun watervoorziening.



De moestuin
Hier worden verse groenten verbouwd. Aardappelen, aardbeien, boontjes, sla, wat je maar wilt. Meestal vind je ook fruitbomen en -struiken in de tuin. Mjammie!



4x4
Dat kan er zowel één zijn van vlees en bloed (= paard) of van staal (= Toyota Hilux, geschat marktaandeel ruim 75%). Als de Patagoniër echt moet kiezen tussen deze twee kiest hij voor het paard. Of om met Adolfo, een van de beste vrienden van Ricardo (zie: Boer zoekt vrouw) te spreken: ¨Een auto is leuk, maar je kunt er alleen mee over de weg. Als je één meter het bos in wilt, kun je er al niets meer mee.¨ En zonder paard kom je nergens, maar zonder auto kun je altijd nog een paar koeien voor je kar spannen!



Fornuis
Zijn houtgestookte fornuis biedt de Patagoniër het nodige comfort in zijn huis: warmte, altijd warm water (er staat altijd een ketel heet water bovenop het fornuis en vaak loopt ook de waterleiding erdoorheen, zodat hij warm kan douchen). Daarnaast kookt hij erop en zit er een oven in om verse broodjes te bakken.

Kettingzaag en bijl
Het hout waar de Patagoniër op kookt, zijn huis mee verwarmt en al zijn spullen van maakt, bevindt zich in eerste instantie nog in het bos in de vorm van een boom. Daarom is de kettingzaag onmisbaar. Nadat alles in bulletjes in gezaagd, volgt het werk met de bijl. ¨Zwaar werk zeker?¨, vragen wij vol belangstelling en ook wel vol bewondering. We hebben nog geen één Patagoniër gezien die zichzelf ooit in zijn been of voet heeft gehakt. De Patagoniër kijkt je dan wat wazig aan. ¨Hout hakken zwaar? Welnee, hoe zo? Dagelijks werk, net zoiets als je paard opzadelen of een hek repareren...¨

Vee
Zijn vee is zijn bron van inkomsten. Bovendien smaakt een zelfgeslacht stukje vlees natuurlijk altijd het beste! Wat overblijft, wordt gedroogd in de droogkast.



Mate
Koffie is ook best lekker (en komt hier alleen in de vorm van Nescafé oplos, smaakt overigens perfect), maar de Chileense Patagoniër drinkt liever mate (soort thee van een specifiek kruid waar ook cafeïne in zit). Volgens de Patagoniërs en trouwens ook volgens de Argentijnen is koffie echt heel slecht voor de gezondheid en mate echt heel goed.

Familie en vrienden
Nou ja, dat geldt natuurlijk overal!



Handig maar best misbaar zijn:

De Carretera Austral
Zonder de Carretera Austral kun je best leven in Patagonië, maar dankzij deze weg is het leven wel een stuk gemakkelijker geworden. Je bent nu immers al binnen een halve of hele dag in grote steden als Coihaique of Puerto Montt en ook de lokale supermarkt wordt nu goed bevoorraad. Dat was vroeger wel anders: toen kon je alleen te paard naar een kustdorp om daar op een boot te wachten die je naar het noorden van Chili kon brengen. Of per vliegtuigje, maar dat is natuurlijk erg duur. De Patagoniër is dan ook helemaal niet zo kritisch over Pinochet. Of zoals Tante Letty, uitbaatster van het gelijknamige hostel in La Junta het formuleert: ¨Hij zal vast ook wel slechte dingen hebben gedaan, maar voor ons telt dat hij de Carretera Austral heeft laten aanleggen en ons daarmee welvaart heeft gebracht.¨



Coihaique
Het epicentrum van Chileens Patagonië is Coihaique. Hier is alles, maar dan ook alles wat het Patagonische hart begeert te koop. Van schoenen tot haarbandjes, van kettingzagen tot aggregaten, van reservebanden tot pannen en nog veel meer!



Aggregaat
De Patagoniër kan best zonder stroom. Een kaars of gaslamp voldoen prima als licht tijdens de lange, donkere dagen en apparaten die op stroom werken, heeft hij maar weinig. Ten zuiden van Cochrane is geen elektriciteitsnet. Wie daar stroom wil, koopt een aggregaat.

Radio
Wie stroom heeft, kan ook communiceren met Patagoniërs die wat verder weg wonen. Dat gaat het goedkoopste en gezelligste per radio. Zo hoor je immers wat zich in de hele regio afspeelt en blijf je mooi een beetje op de hoogte van de laatste roddels!

Leuk voor een Westerling maar volledig zonder betekenis voor de Patagoniër zijn:

Apparaten, luxe en comfort...
De Patagoniër heeft weinig of geen apparaten die op stroom werken. Geen tv, geen wasmachine, geen computer, geen magnetron. In de dorpen hebben sommige mensen wel een gewone telefoon, maar slechts een enkeling heeft een mobiel. Sateliettelefoon is sowieso veel te duur. Bovendien is het echt niet handig om altijd maar bereikbaar te zijn: het verstoort je rust als je te paard door het bos rijdt of je bent lekker op je gemakje frambozen aan het plukken en opeens rinkelt er zo´n ding in je zak! Je zou er nog stress van krijgen, zeg. Hij (zij, oké dan) heeft geen parfum, geen laatste mode, geen mascara, geen hakjes, geen juwelen en geen Cosmopolitan op de bank.

Daarmee is het hier een heerlijk stressloos bestaan. Je hakt je hout, voert je paard, bouwt je huis, houdt een praatje, doet je was, maakt je jam, slacht je kalf, repareert je hek en kookt je potje. No worries, no hurries! Wie was er daar bijna overspannen???